O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI QONUNI TA’LIM HAQIDA 2020-yil 19-mayda qabul qilingan va Senat tomonidan 2020 -yil 7-avgustda tasdiqlangan

1-bob. Umumiy qoidalar

1-modda Ushbu Qonunning maqsadi Ushbu Qonunning maqsadi ta’lim sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.

2-modda Ta'lim to'g'risidagi qonun hujjatlari Taʼlim toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir.

Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining ta’lim to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.

3-modda Asosiy tushunchalar Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:

davlat akkreditatsiyasi — davlat taʼlim muassasalari va tashkilotlarining, shuningdek, nodavlat taʼlim muassasalarining (keyingi oʻrinlarda taʼlim muassasalari deb yuritiladi) davlat taʼlim standartlari, davlat taʼlim talablari va oʻquv rejalariga muvofiqligini davlat tomonidan tan olinish qobiliyati;

davlat taʼlim muassasasi — davlat mulki negizida davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari tomonidan tashkil etilgan, davlat taʼlim standartlari va davlat taʼlim talablariga muvofiq taʼlim beradigan taʼlim muassasasi;

davlat ta’lim standartlari – ta’lim mazmuni va sifatiga davlat tomonidan qo‘yiladigan talablar majmui;

davlat ta'lim talablari - ta'limning tuzilishi, mazmuni va shartlariga, shuningdek, o'quvchilarning jismoniy, shaxsiy, intellektual, ilmiy va kasbiy fazilatlariga qo'yiladigan majburiy talablar;

malaka - ta'lim to'g'risidagi tegishli hujjatda ifodalangan, shaxsning kasbiy faoliyatning muayyan turini amalga oshirishga tayyorligini ko'rsatadigan bilim, ko'nikma, ko'nikma va malakalar darajasi;

ixtisoslik - ko'nikmalarni topshirish bilan yakunlanadigan muayyan turdagi kasb-hunar ta'limining nomi;

nodavlat taʼlim tashkiloti — litsenziya yoki bildirishnoma asosida taʼlim xizmatlarini koʻrsatuvchi, davlat taʼlim standartlari, davlat taʼlim talablari va oʻquv rejalariga muvofiq taʼlim xizmatlari koʻrsatish boʻyicha faoliyatni amalga oshirish huquqini beruvchi yuridik shaxs;

tarbiya — yosh avlodni har tomonlama kamol toptirishga, ularning ongi, ma’naviy-axloqiy qadriyatlari va dunyoqarashini aniq maqsad va ijtimoiy-tarixiy tajriba asosida shakllantirishga qaratilgan tizimli jarayon;

ta’lim – o‘quvchilarga chuqur nazariy bilim, ko‘nikma va amaliy ko‘nikmalar berish, shuningdek, ularning umumiy va kasb-hunar ta’limi, ko‘nikma va malakalarini shakllantirish, qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan tizimli jarayon;

oʻquv shaharchasi — oʻquv binolari, ilmiy-tadqiqot institutlari (markazlari), rivojlantirish komplekslari va texnoparklar, oʻquv jarayoni ishtirokchilarining vaqtinchalik yashash joylari, laboratoriyalar, axborot-resurs markazlari, kutubxonalar, kutubxonalar (kutubxonalar); binolar va inshootlar majmuasidan iborat oʻquv muhiti. , ta’lim jarayoni, ma’naviy-axloqiy tarbiya samaradorligini ta’minlash;

ta'lim jarayoni ishtirokchilari - o'quvchilar, ota-onalar yoki voyaga etmaganlarning boshqa qonuniy vakillari, o'qituvchilar va ularning vakillari;

Ta’lim muassasalarini attestatsiyadan o‘tkazish – ta’lim muassasalari faoliyatini baholash, davlat ta’lim standartlari, davlat ta’lim talablari va o‘quv rejalariga muvofiq kadrlar tayyorlash mazmuni, darajasi va sifatini belgilovchi davlat nazoratining asosiy shakli.

4-modda Ta'lim sohasidagi asosiy tamoyillar

Ta'lim sohasidagi asosiy tamoyillar:

ta'limning barqarorligini tan olish;

ta'lim shaklini tanlash erkinligi;

ta'limda kamsitmaslik;

ta'lim olish uchun teng imkoniyatlarni ta'minlash;

ta’lim va tarbiyaga milliy va umuminsoniy qadriyatlarni singdirish;

ta'lim va tarbiyaning insonparvar, demokratik xarakteri;

ta'limning uzluksizligi va izchilligi;

majburiy o‘n bir yillik ta’lim va olti yoshdan yetti yoshgacha bo‘lgan bolalarni bir yil davomida umumiy o‘rta ta’limga tayyorlash;

davlat ta’lim standartlari va davlat ta’lim talablari doirasida ta’limga ochiqlik;

o'quv dasturlarini tanlashga yondashuvning bir xilligi va tabaqalanishi;

umrbod ta'lim;

jamiyatda pedagoglarni ijtimoiy himoya qilish kafolati;

ta'lim tizimining dunyoviyligi;

bilim, qobiliyat va iste'dodlarni rag'batlantirish;

ta’lim tizimida davlat va jamiyat boshqaruvining muvofiqligi;

ta'lim sohasidagi ochiqlik va shaffoflik.

5-modda Ta'lim olish huquqi Jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e'tiqodi, shaxsiy yoki ijtimoiy mavqeidan qat'i nazar, har bir insonga ta'lim olishda teng huquqlar kafolatlanadi.

Ta'lim olish huquqi:

ta'lim muassasalarini rivojlantirish;

ta’lim muassasalarida innovatsion faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va innovatsion texnologiyalardan foydalangan holda o‘quv dasturlarini amalga oshirish;

kunduzgi va sirtqi (masofaviy, kechki) masofaviy ta’limni tashkil etish;

tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish;

bepul umumiy o‘rta, o‘rta maxsus ta’lim va boshlang‘ich kasb-hunar ta’limi;

Oilada yoki mustaqil ta’lim yo‘li bilan ta’lim olgan fuqarolarga, shuningdek umumiy o‘rta ta’lim olmagan shaxslarga akkreditatsiya qilingan davlat ta’lim muassasalarida eksternadan attestatsiyadan o‘tish huquqi beriladi.

Xorijiy fuqarolar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalariga va qonun hujjatlariga muvofiq O‘zbekiston Respublikasida o‘qish huquqiga ega.

O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashovchi fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar bilim olishda O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari bilan bir xil huquqlarga ega.

2-bob. Ta'lim tizimi, turlari va shakllari

6-modda Ta'lim tizimi

davlat ta’lim standartlari, davlat ta’lim talablari, o‘quv rejalari va o‘quv dasturlari;

davlat ta’lim standartlarini, davlat ta’lim talablari va o‘quv rejalarini amalga oshiruvchi ta’lim muassasalari;

ta'lim sifatini baholovchi tashkilotlar;

ta'lim tizimining faoliyat yuritishi va rivojlanishini ta'minlash uchun zarur bo'lgan ilmiy-tadqiqot ishlarini olib boruvchi ilmiy-pedagogik muassasalar;

ta'lim sohasidagi davlat boshqaruvi organlarini, shuningdek, ularning yurisdiksiyasidagi tashkilotlarni o'z ichiga oladi.

Ta'lim tizimi yagona va uzluksizdir.

7-modda Ta'lim turlari

Trening turlariga quyidagilar kiradi:

maktabgacha ta'lim va tarbiya;

umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim;

kasbiy ta'lim;

Oliy ma'lumot;

oliy o'quv yurtidan keyingi ta'lim;

qayta tayyorlash va malakasini oshirish;

maktabdan tashqari ta'lim.

8-modda Maktabgacha ta'lim va tarbiya

Maktabgacha ta'lim - bu bolalarni o'qitish va tarbiyalashga, ularni intellektual, ma'naviy, axloqiy, estetik va jismoniy jihatdan rivojlantirishga, shuningdek, bolalarni umumiy o'rta ta'limga tayyorlashga qaratilgan ta'lim turi.

Shuningdek, maktabgacha ta’lim olti yoshdan yetti yoshgacha bo‘lgan bolalarni boshlang‘ich ta’limga bir yillik majburiy tayyorlashni ham o‘z ichiga oladi.

Maktabgacha ta’lim va tarbiyani tashkil etish tartibi ushbu Qonun, shuningdek “Maktabgacha ta’lim va tarbiya to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni bilan belgilanadi .

9-modda Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim

Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim umumiy ta’lim dasturlarini, zarur bilim, ko‘nikma va malakalarni egallashga qaratilgan.

Umumiy o‘rta ta’lim (I-XI sinflar) bosqichlari quyidagilardan iborat:

boshlang'ich ta'lim (I - IV sinflar);

asosiy o'rta ta'lim (V - IX sinflar);

o'rta ta'lim (X - XI sinflar).

Umumiy o‘rta ta’limning birinchi sinfiga bolalar yetti yoshga to‘lgandan keyin o‘qishga qabul qilinadi.

Boshlang‘ich ta’lim o‘quvchilarda umumiy o‘rta ta’limni davom ettirish uchun zarur bo‘lgan savodxonlik, bilim, ko‘nikma va malakalar asoslarini shakllantirishga qaratilgan.

Asosiy o‘rta ta’lim o‘quvchilarga o‘quv rejasiga muvofiq zaruriy hajmdagi bilim, ko‘nikma va malakalarni beradi, ularning mustaqil fikrlash, tahlil qilish qobiliyatini rivojlantiradi.

Asosiy o‘rta ta’lim doirasida (ettinchi sinfdan keyin) o‘quvchilarda o‘z kasblari bo‘yicha boshlang‘ich bilim va ko‘nikmalarni shakllantirish maqsadida ularni kasbiy diagnostika va kasbga yo‘naltirish bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshiriladi.

O‘rta ta’lim o‘quvchilarning o‘quv rejasiga muvofiq zarur bilim, ko‘nikma va malakalarni egallashini hamda keyingi ta’lim turini tanlash va yuqori malaka talab etmaydigan kasblarni egallashini ta’minlaydi.

Kasbiy diagnostika va kasbga yo‘naltirish, shuningdek o‘quvchilarni yuqori malaka talab etmaydigan kasblarga tayyorlash tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.

Umumiy oʻrta taʼlim umumiy oʻrta taʼlim muassasalarida majburiy boʻlgan oʻn bir yil davomida uzluksiz ravishda amalga oshiriladi.

Akademik litseylarda o‘rta maxsus ta’lim to‘qqiz yillik asosiy o‘rta ta’lim negizida ikki yil muddatda amalga oshiriladi va o‘quvchilarning intellektual qobiliyatlarini jadal rivojlantirishga, shuningdek, chuqur, tabaqalashtirilgan, kasbiy va shaxsiy bilim olishga qaratilgan.

Nodavlat ta’lim muassasalarida umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim to‘lov-kontrakt asosida amalga oshirilishi mumkin.

Iqtidorli va iqtidorli bolalarning qobiliyatini rivojlantirish uchun Prezident, ijodiy va boshqa ixtisoslashtirilgan maktablar, shuningdek, maktab-internatlar tashkil etilishi mumkin.

Jismoniy, aqliy, sezgi yoki aqliy rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan, shuningdek uzoq muddatli davolanishga muhtoj bolalar davlat ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga, umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’lim muassasalariga inklyuziv shaklda yoki uyda kiritiladi.

Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining sinflari (guruhlari)dagi o‘quvchilar soni o‘ttiz besh nafardan oshmasligi kerak.

10-modda Kasbiy ta'lim

Kasb-hunar ta'limi kasb va mutaxassislik bo'yicha quyidagi darajalarni o'z ichiga oladi:

boshlang'ich kasb-hunar ta'limi;

o'rta kasb-hunar ta'limi;

o'rta maxsus kasb-hunar ta'limi.

Kasb-hunar ta’limi muassasalarida boshlang‘ich kasb-hunar ta’limi 9-sinf bitiruvchilariga bepul asosda kunduzgi ta’lim shaklidagi umumiy ta’lim va mutaxassislik fanlarining ikki yillik integrallashtirilgan o‘quv rejalari asosida amalga oshiriladi.

Oʻrta kasb-hunar taʼlimi – umumiy oʻrta va umumiy oʻrta maxsus taʼlimning kunduzgi, sirtqi va sirtqi boʻlimlari boʻyicha kasblar va mutaxassisliklarning murakkabligiga qarab, davlat buyurtmasi asosida yoki toʻlov-kontrakt asosida ikki yilgacha muddatga beriladi. xizmat uchun asos.

Umumiy oʻrta, oʻrta maxsus, boshlangʻich kasb-hunar va oʻrta kasb-hunar taʼlimida davlat buyurtmasi asosida yoki kasblar va mutaxassisliklarning murakkabligidan kelib chiqqan holda toʻlov-kontrakt asosida, davomiyligi kamida ikki boʻlgan oʻrta maxsus kasb-hunar taʼlimi. yillar.

Mazkur Qonun kuchga kirgunga qadar o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi (to‘qqiz yillik umumiy o‘rta va uch yillik o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi) olgan fuqarolar o‘rta kasb-hunar va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi olish huquqiga ega.

Kasb-hunar maktablari, kollejlar va texnikumlar o‘quvchilarning o‘zlari tanlagan kasb va mutaxassislikka ega bo‘lishini ta’minlaydi.

Fuqarolar o‘rta va kasb-hunardan keyingi ta’limni shartnoma asosida olish huquqiga ega.

11-modda Oliy ma'lumot

Oliy ta’lim bakalavriat va magistratura mutaxassisliklari bo‘yicha yuqori malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlaydi.

Oliy maʼlumotli kadrlar tayyorlash oliy oʻquv yurtlarida (universitetlar, akademiyalar, institutlar, kollejlar) amalga oshiriladi. Umumiy o'rta (o'n bir yillik ta'lim), o'rta maxsus (to'qqiz yillik asosiy o'rta va ikki yillik o'rta maxsus ta'lim), boshlang'ich kasb-hunar ta'limi (to'qqiz yillik asosiy o'rta va ikki yillik boshlang'ich kasb-hunar ta'limi), shu jumladan maxsus , shaxslar kasb-hunar ta’limi (to‘qqiz yillik umumiy o‘rta ta’lim va uch yillik o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi) olganlar oliy ta’lim olish huquqiga ega.

Oliy ta'lim ikki bosqichdan iborat - bakalavriat va magistratura.

Bakalavriat – oliy ta’lim yo‘nalishlaridan biri bo‘yicha chuqur bilim, ko‘nikma va malakalarni beruvchi kamida uch yillik ta’limga ega bo‘lgan tayanch oliy ta’lim.

Magistratura – bakalavriat darajasiga asoslangan muayyan mutaxassislik bo‘yicha o‘qish muddati minimal bo‘lgan oliy ta’lim.

Magistratura mutaxassisliklari va tegishli bakalavriat taʼlim yoʻnalishlari roʻyxati taʼlim sohasidagi vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadi.

Fuqarolar shartnoma asosida o‘rta va oliy ta’lim olish huquqiga ega.

12-modda Oliy o'quv yurtidan keyingi ta'lim

Oliy oʻquv yurtidan keyingi taʼlim oliy taʼlim va ilmiy tashkilotlarda mavjud.

Oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim doktorlik, doktorantura va mustaqil tadqiqot asosida ilmiy va ilmiy-pedagogik kadrlar tayyorlashni ta’minlaydi, bu esa mutaxassislikni chuqur o‘rganish va doktorlik dissertatsiyasini tayyorlash va himoya qilish maqsadida ilmiy tadqiqotlar olib borishni nazarda tutadi.

Tayanch doktorantura oliy malakali ilmiy va ilmiy-pedagogik kadrlar ixtisosligi boʻyicha oliy oʻquv yurtidan keyingi taʼlim shakli boʻlib, u falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olishga daʼvogarlarda tashkil etiladi.

Doktorantura oliy malakali ilmiy va ilmiy-pedagogik kadrlar tayyorlash sohasida oliy oʻquv yurtidan keyingi taʼlim shakli boʻlib, fan doktori (DSc) ilmiy darajasini olishga daʼvogarlar boʻyicha tashkil etiladi.

Mustaqil tadqiqot - bu falsafa doktori (PhD) yoki fan doktori (DSc) ilmiy darajasini olishga da'vogar tadqiqotchilar uchun ishlanmaning ajralmas qismi sifatida tashkil etilgan yuqori malakali ilmiy va ilmiy-pedagogik kadrlar darajasiga ega oliy ta'lim shaklidir. ).

Ilmiy va ilmiy-pedagogik kadrlar tayyorlash tartibi, ilmiy darajalar va ilmiy unvonlar berish tartibi, shuningdek harbiy, tibbiyot va boshqa ta’lim muassasalarida oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’limning o‘ziga xos xususiyatlari qonun hujjatlari bilan belgilanadi.

Oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim muddati qonun hujjatlari bilan belgilanadi.

13-modda Qayta tayyorlash va malaka oshirish

Qayta tayyorlash tegishli mutaxassisliklar va kasblar bo'yicha faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan qo'shimcha kasbiy bilim, ko'nikma va malakalarni beradi.

Malaka oshirish kasbiy bilim, ko‘nikma va malakalarni chuqurlashtirish va yangilashni ta’minlaydi, xodimlarning toifasi, darajasi, martabasi va mavqeini oshirishga xizmat qiladi.

Qayta tayyorlash va malakasini oshirish shakllari va muddatlari tegishli davlat ta’lim talablari bilan belgilanadi.

14-modda Darsdan tashqari mashg'ulotlar

Bolalarning ehtiyojlarini qondirish, bo‘sh vaqtini va dam olishini tashkil etish maqsadida davlat organlari, nodavlat notijorat tashkilotlari, shuningdek tijorat tashkilotlari tomonidan madaniy-estetik, ilmiy, ta’lim va tarbiya yo‘nalishlari bo‘yicha maktabdan tashqari ta’lim muassasalari tashkil etilishi mumkin. texnik va sport.

Maktabdan tashqari ta’lim bolalarning uzluksiz ta’lim-tarbiyasining ajralmas qismi sifatida ularning iste’dod va qobiliyatini rivojlantirishga, ma’naviy ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan.

Maktabdan tashqari taʼlim muassasalariga bolalar va oʻsmirlar ijodiyot saroylari, uylar, klub va markazlar, “Barkamol avlod” bolalar maktablari, bolalar va oʻsmirlar sport maktablari, bolalar musiqa va sanʼat maktablari, studiyalar, axborot-kutubxona muassasalari, sogʻlomlashtirish markazlari kiradi.

Maktabdan tashqari ta’lim tartibi ta’lim sohasidagi vakolatli davlat organi tomonidan belgilanadi.

15-modda Ta'lim shakllari

Ta'lim shakllariga quyidagilar kiradi:

kunduzgi ta'lim (kunduzgi);

ishlab chiqarishdan ajralmagan holda o'qitish (sirtqi, kechki, masofaviy);

dual ta'lim;

oilaviy ta'lim va mustaqil ta'lim;

kattalarni o'qitish va tarbiyalash;

inklyuziv ta'lim;

tashqi tartibda ta'lim;

mudofaa, xavfsizlik va huquqni muhofaza qilish sohasida kadrlar tayyorlash.

16-modda Masofaviy ta'lim

Masofaviy ta’lim axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan, shuningdek, global axborot tarmog‘i orqali Internet tarmog‘idan foydalangan holda o‘quv rejalari va o‘quv dasturlariga muvofiq talabalarning zarur bilim, ko‘nikma va malakalarini egallashga qaratilgan.

Masofaviy ta’limni tashkil etish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

17-modda Ikki tomonlama ta'lim

Dual ta’lim o‘quvchilar tomonidan zarur bilim, ko‘nikma va malakalarni egallashga qaratilgan bo‘lib, uning nazariy qismi ta’lim tashkiloti negizida, amaliy qismi esa o‘quvchining ish joyida amalga oshiriladi.

Dual ta’limni tashkil etish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

18-modda Oilaviy ta'lim va mustaqil ta'lim

Davlat oilaviy ta'lim va mustaqil bilim olishga yordam beradi. Bolalarning oilaviy ta'lim va mustaqil ta'lim olishlari tegishli o'quv dasturlari bo'yicha, uslubiy va maslahat yordami bilan amalga oshiriladi.

Oilaviy ta’lim va mustaqil ta’lim olish tartibi, shuningdek o‘quvchilar toifalari ta’lim sohasidagi vakolatli davlat organlari tomonidan belgilanadi.

Oilada ta’lim davlat ta’lim muassasasi bilan o‘quvchilarning ota-onalari yoki boshqa qonuniy vakillari o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida bolalar, oila, davlat va jamiyat manfaatlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

Mustaqil ta'lim individual tarzda amalga oshiriladi va o'quvchilarning kasbiy, intellektual, ma'naviy va madaniy rivojlanishiga xizmat qiladi.

Oilada va o‘z-o‘zidan ta’lim olayotgan shaxslarga davlat tomonidan tasdiqlangan ta’lim to‘g‘risidagi hujjatni berish davlat ta’lim muassasalarining tasdiqlangan o‘quv rejalariga muvofiq eksternal tartibda amalga oshiriladi.

19-modda Keksalarni o'qitish va tarbiyalash

Kattalar ta'limi va tarbiyasi uzluksiz ta'limning markaziy qismi bo'lib, ta'limning barcha shakllarini, shu jumladan kattalarning jamoat hayoti va mehnatida ishtirokini ta'minlashga qaratilgan ta'limning barcha shakllarini o'z ichiga oladi.

Rasmiy ta'lim - davlat ta'lim muassasalari va davlat akkreditatsiyasidan o'tgan nodavlat ta'lim tashkilotlari ishtirokida institutsionallashtirilgan (muayyan qoidalar va me'yorlarni birlashtiruvchi), maqsadli va rejali ta'lim.

Norasmiy ta'lim - ta'lim xizmatlarini ko'rsatadigan, maqsadli va rejalashtirilgan, shuningdek, shaxsning butun hayoti davomida rasmiy ta'limga qo'shimcha (yoki unga qarshi) bo'lgan shaxs yoki tashkilot tomonidan institutsionallashtirilgan (ayrim qoidalar va me'yorlarni birlashtiruvchi).

Norasmiy ta'lim maqsadli, lekin institutsionalizatsiyalanmagan (u ma'lum qoidalar va me'yorlarni o'zida mujassam etmaydi), rasmiy yoki norasmiy ta'limga qaraganda kamroq tashkil etilgan va tuzilgan bo'lib, oilada, ishda, yashash xonasida va kundalik hayotda mumkin.

20-modda Inklyuziv ta'lim

Inklyuziv ta’lim ta’lim ehtiyojlari va individual imkoniyatlarning xilma-xilligini hisobga olgan holda barcha o‘quvchilarga ta’lim muassasalarida o‘qish uchun teng imkoniyatlarni ta’minlashga qaratilgan.

Inklyuziv ta'lim jismoniy, aqliy, hissiy yoki aqliy nuqsonlari bo'lgan bolalar (shaxslar) uchun ta'lim muassasalarida tashkil etiladi.

Inklyuziv ta’limni tashkil etish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

21-modda Ta'lim tashqi tartibda

Eksterna ta’lim, shu jumladan o‘quv dasturlarini mustaqil o‘rganish talabalarning davlat ta’lim muassasalarida yakuniy va davlat attestatsiyalaridan o‘tishlarini talab qiladi.

Eksterna o‘qitishni tashkil etish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

22-modda Mudofaa, xavfsizlik va huquqni muhofaza qilish sohasida kadrlar tayyorlash

Mudofaa, xavfsizlik va huquqni muhofaza qilish sohasida kadrlar tayyorlash ularning o‘ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.

3-bob. Ta'lim tizimini boshqarish

23-modda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ta’lim sohasidagi vakolatlari

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:

ta'lim sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshiradi;

ta’lim sohasidagi davlat dasturlarini tasdiqlaydi va ularning amalga oshirilishini ta’minlaydi;

ta'lim sohasidagi vakolatli davlat organlariga rahbarlik qiladi;

Litsenziyalar berish bo‘yicha vakolatli organ (keyingi o‘rinlarda litsenziya deb yuritiladi) ta’lim muassasalarini attestatsiyadan o‘tkazish va davlat akkreditatsiyasidan o‘tkazish, pedagog va ilmiy xodimlarni attestatsiyadan o‘tkazish, nodavlat ta’lim muassasalariga ta’lim xizmatlari ko‘rsatish huquqiga ega bo‘lgan organ hisoblanadi. joylashtirish tartibi;

ta’lim muassasalariga pedagog xodimlarni ishga qabul qilish va ularning faoliyatini baholash tartibini belgilaydi;

xorijiy davlatlarning ta’lim muassasalariga O‘zbekiston Respublikasi hududida ta’lim faoliyati bilan shug‘ullanish huquqi uchun ruxsatnomalar beradi;

xorijiy davlatlarda olingan ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlarni tan olish tartibini belgilaydi;

davlat namunasidagi ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlarni tasdiqlaydi va davlat namunasidagi ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlarni berish tartibini belgilaydi;

eksternada o‘qitishga ruxsat etilmagan ta’lim yo‘nalishlari, mutaxassisliklari va kasblarining ro‘yxatini tasdiqlaydi;

faqat davlat ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan ta’lim yo‘nalishlari, mutaxassisliklari va kasblarining ro‘yxatini tasdiqlaydi;

davlat ta’lim muassasalari va tashkilotlariga o‘qishga qabul qilish tartibini belgilaydi;

davlat oliy ta’lim muassasalari rektorlari, shuningdek rektorlar (davlat ishtirokidagi davlat oliy ta’lim muassasalari (davlat ishtirokidagi nodavlat oliy ta’lim muassasalari, qo‘shma ta’lim muassasalari, davlat-xususiy sheriklik asosida tashkil etilgan ta’lim muassasalari va boshqalar) rahbarlari. ) beradi;

ta’lim oluvchilarni akkreditatsiya qilingan bir ta’lim muassasasidan boshqa ta’lim muassasasiga o‘tkazish, shuningdek ularni o‘qishdan chiqarish va qayta tiklash tartibini belgilaydi;

ta’lim muassasalari reytingini aniqlash tartibini belgilaydi;

kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tartibini belgilaydi;

mehnat bozori talablarini prognozlash va tahlil qilish asosida ta’lim muassasalarida kadrlar tayyorlashga davlat buyurtmalarini shakllantiradi;

ta’lim muassasalariga qo‘yiladigan moddiy-texnikaviy, infratuzilmaviy va parametrik talablarni belgilaydi;

darsliklar va o‘quv qo‘llanmalarini tayyorlash va nashr etish tartibini, shuningdek ularni ta’lim muassasalariga yetkazib berish va ulardan foydalanishga qo‘yiladigan talablarni belgilaydi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.

28-modda Ta'lim muassasalarini boshqarish

Ta'lim muassasasini boshqarishni quyidagilar amalga oshiradi:

pedagogik kengash;

kuzatuv kengashi;

oliy ta’lim muassasasi kengashi;

ta'lim tashkiloti rahbari.

Ta’lim muassasalarida davlat boshqaruvi organlari tuzilishi mumkin.

Abituriyentlar ta’lim muassasalarini boshqarish va kadrlar tayyorlashga jalb etiladi.

35-modda O‘quv jarayoniga o‘quv rejalari va dasturlarini kiritish

O‘quv rejalari va o‘quv dasturlari ta’limning tegishli bosqichlarining maqsad va vazifalaridan kelib chiqib tuziladi.

Tegishli davlat ta’lim muassasalari va tashkilotlarida o‘quv rejalari va rejalarining mazmuni, ularni ishlab chiqish va amalga oshirish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi va Vazirlar Mahkamasi zimmasiga yuklatiladi. O‘zbekiston Respublikasi. tomonidan belgilanadi

Umumta’lim fanining o‘quv dasturlari shaxsni har tomonlama kamol toptirishga, o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini shakllantirishga hamda ularning qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan bo‘lishi kerak.

Kasb-hunar o‘quv dasturlari o‘quvchilarning tegishli kasb va mutaxassisliklarni egallashiga qaratilgan.

O‘quv jarayoniga o‘quv rejalari va dasturlarini joriy etish ta’lim muassasalari tomonidan amalga oshiriladi.

O‘quv rejalari va o‘quv dasturlarini amalga oshirish jarayonida zamonaviy pedagogik texnologiyalar, o‘qitishning innovatsion shakl va usullari, axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanilmoqda.

Ta’lim muassasalari o‘quv jarayoniga o‘quv rejalari va o‘quv dasturlarini amalga oshirishda kredit-modul tizimiga asoslangan o‘qitish texnologiyalaridan foydalanishi mumkin.

O'quv rejasida, qoida tariqasida, o'quv jarayonining jadvali, o'qitishning boshlanishi, davomiyligi va davriyligi, o'quv yillari, choraklar, semestrlar, amaliyotlar, ta'tillar va attestatsiyalar, ajratilgan haftalar soni, o'qitiladigan soatlar soni va aks ettirilgan fanlar (modullar) soni.

Taʼlim oluvchilar uchun kasb-hunar va oliy taʼlim, qayta tayyorlash va malakasini oshirish koʻzda tutilgan.

Talabalarni tayyorlash va o‘qitishni tashkil etish tartibi ta’lim sohasidagi vakolatli davlat organlari tomonidan belgilanadi.

Kasb-hunar va oliy ta’limning o‘quv rejalari mutaxassislik fanlari, shuningdek, umumta’lim, matematika, tabiiy, gumanitar va qo‘shimcha fanlar bo‘yicha davlat ta’lim standartlariga muvofiq shakllantiriladi.

Davlat boshqaruvi organlarining topshiriqlari asosida va ushbu Qonunda nazarda tutilmagan boshqa usulda o‘quv rejasiga qo‘shimcha fanlarni kiritishga yo‘l qo‘yilmaydi.

43-modda Ta'lim sohasida davlat nazorati

Ta’lim sohasidagi davlat nazorati davlat ta’lim standartlariga, davlat ta’lim talablari va o‘quv rejalariga, shuningdek ushbu Qonun talablariga muvofiq ta’lim mazmuni va sifatini aniqlash yo‘li bilan amalga oshiriladi.

Ta’lim muassasalari ta’lim inspeksiyasi va ta’lim sohasidagi vakolatli davlat organlariga ta’lim sifati ustidan nazoratni amalga oshirishda yordam beradi.

6-bob. Talabalar, ularning ota-onalari va boshqa qonuniy vakillarining huquq va majburiyatlari

47-modda Talabalarning huquqlari

Talabalar quyidagi huquqlarga ega:

bepul umumiy o‘rta, o‘rta maxsus ta’lim va boshlang‘ich kasb-hunar ta’limi;

yashash joyi (mikrohudud) boʻyicha davlat umumiy oʻrta taʼlim muassasasiga oʻqishga qabul qilish;

ta'lim shakllarini erkin tanlash;

davlat ta’lim standartlari, davlat ta’lim talablari va o‘quv rejalariga muvofiq sifatli ta’lim;

ularning ruhiy xususiyatlari va fiziologik rivojlanishini hisobga olgan holda ta’lim olish uchun zarur shart-sharoitlarga ega bo‘lish, shuningdek, bepul psixologik va tibbiy xizmatlardan foydalanish;

davlat ta’lim muassasasi tomonidan belgilangan tartibda davlat ta’lim standartlari talablariga muvofiq ishlab chiqilgan kasb-hunar ta’limi va oliy ta’lim mazmunini shakllantirishda ishtirok etish;

o'qituvchilarni o'qituvchilar va ta'lim jarayonining boshqa ishtirokchilari tomonidan sodir etilgan jismoniy va ruhiy zo'ravonlik va shaxsiy haqoratlardan himoya qilish;

o'qish davrida dam olish va boshqa ijtimoiy ehtiyojlar uchun ta'tillar;

akademik ta’til va stipendiyalar olish, o‘qishni qayta tiklash va o‘qishni bir ta’lim shaklidan, kasb-hunar, ta’lim yo‘nalishi, mutaxassislik bo‘yicha boshqa ta’lim muassasalariga ko‘chirish;

ta’lim muassasasi boshqaruviga taalluqli masalalarni muhokama qilishda ishtirok etish;

ta’lim tashkilotining o‘quv-uslubiy, ilmiy-tadqiqot, madaniyat, sport va maishiy ob’ektlaridan o‘quv jarayonida tekin foydalanish;

ta'lim tashkilotining ilmiy-tadqiqot, tajriba-konstruktorlik, ilmiy-texnikaviy, eksperimental va innovatsion faoliyatida ishtirok etish.

Talabalar qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.

Ta’lim muassasalarida o‘quvchilarni ta’limdan tashqari ishlarga jalb etish taqiqlanadi.

48-modda Talabalarning majburiyatlari

Talabalar:

o‘quv rejalari asosida bilim, ko‘nikma va malakalarni egallash, darslarda qatnashish, ularga mustaqil tayyorgarlik ko‘rish, o‘qituvchining topshiriqlarini bajarish;

ta'lim jarayonining boshqa ishtirokchilariga nisbatan jismoniy yoki (yoki) ruhiy zo'ravonlik ishlatmaslik va ularning o'z majburiyatlarini bajarishiga to'sqinlik qilmaslik;

ta’lim faoliyatini tashkil etish va amalga oshirish bo‘yicha ustav (ta’sis hujjati), ichki tartib qoidalari, vaqtinchalik joylashtirish qoidalari va boshqa ichki hujjatlar talablariga rioya etish;

axloqiy, ma’naviy va jismoniy jihatdan kamol topishga, shuningdek, dunyoqarashini kengaytirishga intilish;

ta'lim jarayoni ishtirokchilarining sha'ni, qadr-qimmati va ishchanlik obro'sini hurmat qilish;

ta’lim muassasasining mulki, moddiy va madaniy boyliklarini muhofaza qilish.

Ilmtech